2008-12-30

Patas Arriba

El imperialismo se llama globalización;
las víctimas del imperialismo se llaman países en vías de desarrollo;
el oportunismo se llama pragmatismo;
la traición se llama realismo;
los pobres se llaman carentes, o carenciados, o personas de escasos recursos;
en lugar de dictadura militar, se dice proceso;
las torturas se llaman apremios ilegales, o también presiones físicas y psicológicas;
cuando los ladrones son de buena familia, no son ladrones, sino cleptómanos;
los muertos en batalla son bajas, y los civiles que se la ligan sin comerla ni beberla son daños colaterales.

Eduardo Galeano, Patas Arriba: La escuela del mundo al revés. 1998, Siglo XXI.


A todo esto, hoy se puede añadir que, en Gaza, al exterminio (desolar, devastar por fuerza de armas) se le llama respuesta, al terrorismo de Estado, legítima defensa y al genocidio, en el mejor de los casos, desproporción. Y es que, a los 350 muertos y 1.500 heridos palestinos (sin olvidar los asesinatos de cuatro civiles israelíes por cohetes de Hamas)que llevamos en tres días, hay que añadir la humillación que supone la impunidad de los agresores, la legitimación de tal masacre por parte de sus aliados y la mirada al otro lado de todos los demás.

Una vez más El Consejo de Seguridad de la ONU no ha sido capaz de condenar el ataque por parte del ejercito israelí, limitándose a pedir que cese la violencia de ambas partes y que se emprendan medidas para permitir la entrada de ayuda humanitaria en la franja. Su secretario general, Ban Ki –moon, sí ha ido mas lejos, condenando el excesivo uso de la fuerza por parte de Israel y tirando de las orejas a la comunidad internacional por “no haber hecho lo suficiente”. Simbólico quizá, pero desde luego sin ningún valor sancionador, dejando una vez más en evidencia el problema de raíz de unas Naciones Unidas en manos de unos pocos.

Nada podemos esperar a estas alturas respecto a la postura de los Estados Unidos en el conflicto entre israelíes y palestinos. Condoleezza Rice condenaba los ataques con cohetes por parte de Hamas, haciéndole responsable del cese de la tregua y responsabilizándole de todo lo ocurrido en la franja. En este mismo sentido iban las declaraciones de hoy del ministro del ministro de defensa israelí, Ehud Barak. De los 350 asesinados, ni media palabra. Solo la ministra de exteriores de Israel, Tzipi Livni, se apresuraba a decir que las muertes de civiles son daños colaterales.

Los ministros de asuntos exteriores de la Unión Europea se han dado cita hoy martes para intentar buscar una solución a la situación. Mientras tanto, las declaraciones de los diferentes mandatarios europeos siguen la línea de Naciones Unidas y, por lo tanto, suenan vacías en su contenido. La presidencia francesa condenaba por igual los ataques del sur de Israel y la incursión israelí en Gaza, al igual que el ministro de exteriores español Miguel Ángel Moratinos, que condenaba “la desproporcionada respuesta” de Israel pero responsabilizaba de ello a Hamas. Más lejos fue el vicecanciller alemán Frank-Walter Steinmeier, quien declaraba que “Hamas debe suspender de inmediato y de forma continuada sus inaceptables ataques a Israel", instando a su vez a los israelíes a "respetar la ley de la proporcionalidad y hacer todo lo posible por evitar víctimas civiles". Solo el Premier británico Gordon Brown se mostraba “horrorizado” por la violencia empleada por el ejército hebreo. Poca esperanza puede mantener Palestina de una Unión que, por un lado, mantiene el bloqueo económico a un gobierno libremente elegido, y por otro, dos semanas antes del ataque incrementaba sus relaciones con Israel.

“¿Hasta cuando continuará el silencio árabe?”, decía una pancarta en una manifestación de protesta por los ataques en Damasco, Siria. No en vano, la ayuda prestada por los países árabes a Palestina sigue en la misma línea de siempre: escasa. Solamente países claramente enfrentados a Israel como Irán o Líbano han mostrado su apoyo desde sus instituciones a los palestinos. En todo caso, será difícil consensuar una única postura respecto a Palestina entre la Liga Árabe en la actual situación: división política y social en las tierras palestinas, una autoridad palestina gobernante en Cisjordania con el beneplácito de occidente e Israel y una Gaza en manos de Hamas, grupo terrorista para Estados Unidos y Unión Europea que niega la existencia del Estado judío, que, debido al bloqueo al que se ve sometido, gobierna como puede (leer el artículo publicado en El País "Hamas o el reto de gobernar una franja de miseria") y que probablemente sobrevive gracias al apoyo algunos de los países de la Liga.

En todo caso, pinta negro el futuro para los palestinos asentados en Gaza. Israel, lejos de cesar sus ataques en la franja, amenaza con incrementarlos con el total beneplácito de los Estados Unidos y el resultante silencio de las Naciones Unidas. Más negro aún si tenemos en cuenta que Israel se encuentra en plena campaña electoral (10 de febrero), donde parece ser que la dureza contra el enemigo islamista es, al mismo tiempo, un pozo lleno de votos y una tradición electoral (Simon Peres ordenó la operación “Uvas de la Ira” en abril de 1996, un mes antes de las elecciones de mayo de aquel año).


Protestas en Saná (Yemen) por el ataque israeli

2008-12-25

GOTAMA


"Solo he visto a un ser humano -continuó pensando-, a uno solo que me haya obligado a bajar la mirada. Y a partir de ahora no pienso bajarla ante andie, ante nadie más. Ninguna doctrina volverá a seducirme, ya que ni la de este hombre ha conseguido hacerlo. ¡Muchas cosas me ha quitado Buda: muchas! Pero más me ha dado a cambio. Me ha quitado a mi amigo, que antes creía en mí y ahora cree en Él, que era mi sombra y ahora es la sombra de Gotama. Pero me ha regalado a Siddhartha, me ha regalado a mí mismo"



Siddhartha, Hermann Hesse, 1922.

2008-12-19

KOMUNIKABIDEAK ESPAINIAR SISTEMA POLITIKOAN (V)

EUSKAL SISTEMA KOMUNIKATIBOA.

Euskal sistema komunikatiboaren abiapuntua 1937 urtean sortutako Eguna argitalpenean jar liteke, Eusko Jaurlaritzak Espainiako guda zibil garaian kaleratua. Euskarazko prentsa idatziaren aurrekaria izan zen.

Frankismoaren urteetan, euskarazko argitalpenak orokorrean debekatuak zeuden testuinguruan, erlijioaren inguruko aldizkariak bihurtu ziren euskarazko argitalpenen irtenbide bakarra. Diktadura garaian aurki ditzakegu beraz Zeruko Argia, Anaitasuna, Zehatz, Goiz argi edo Joan Mari Torrealdairen eskutik sortutako Jakin.

Diktaduraren amaierarekin, euskarazko eta euskal abertzaletasunaren inguruko lehen komunikabideak sortzen hasten dira. Prentsa idatzian, 1976 eta 1977 urteek Deia egunkari abertzale moderatuaren eta Egin egunkari ezker abertzalearen sorrera dakarte, Espainiako telebista publikoak euskara lehen aldiz entzuten den heinean (Telenorte albistegiaren bitartez).

Euskal irratiak prentsa idatziaren antzeko ibilbidea izan zuen, hau da, erlijioari lotutako irratsaioak ziren euskarari lekua egin ziezaioketen bakarrak. Segura Irratia, Arrate Irratia edota Radio Popular – Herri Irratia elizari lotutako irrati kateak ziren denak, diktadura garaian jaioak. Panorama hau Euskadi Irratia kate publikoak eta Egin Irratiak osatu zuten, azken hau Egin egunkariarekin batera itxia.

80. Hamarkadak euskarazko argitalpen gehienen desagerpena suposatu zuen. Gaztelerazko egunkarien arrakastak eta hamarkada hasierako telebistaren jaiotzak egoera larrian utzi zuen euskarazko prentsa idatzia. Egoera honetan, Argiak soilik biziraun zuen. Eusko Jaurlaritzak, 1983an konpetentzia estatutarioen bidez telebista publikoa sortzean inbertsio gogorra egin ostean, ez zituen Deiak, Eginek, El Diario Vascok eta La Voz de Euskadik euskal prentsa idatzia sortzearen alde eginiko proposamen eta eskaera ekonomikoak entzun. Hala ere, euskarazko prentsa idatzirako bi proiektu nagusi sortu ziren, nahiz eta merkatuaren arabera proiektu bakarrerako lekua izan; bata publikoa eta bestea pribatua. Azkenean, 1990an Joan Mari Torrealdai, Martin Ugalde, Joxemi Zumalabe eta Carlos Santamariak (besteak beste) osatutako Egunkaria Sortzen egitasmoak aurre hartu zion proiektu publikoari. 2003 urtera arte iraun zuen, Entzutegi Nazionalak itxi zuen arte, Berriak bere lekua hartu zuenean. Prentsa idatziaren panorama osatzeko, iparraldeko hiru probintzietan Gara argitaratzen duen Euskal Komunikabideen Hedapenerako Elkarteak Le Journal du Pays Basque kaleratzen du. Hegoalden, Deiak egunkari probintzialak ditu Noticias de Gipuzkoa eta Noticias de Alavaren eskutik, Berriak eskualde ezberdinetan Hitza banatzen duelarik.

Gaur egungo proiektu garrantzitsuena lehenengo telebista pribatuaren sorrera da, Hamaika telebista. Proiektu honetan EKHEk (Gara, Journal), EKTk (Berria), Bainetek eta CMNTVk (Deia) hartzen dute parte.

2008-12-16

KOMUNIKABIDEAK ESPAINIAR SISTEMA POLITIKOAN (IV)

SISTEMA KOMUNIKATIBOA AZNAR ETA ZAPATEROREN URTEETAN (1996 – 2008).

Aurreko urteetan ez bezala, Aznar eta Rodriguez Zapateroren gobernuetan zehar ez da merkatu komunikatiboaren eraldaketa izugarririk eman baina, hala ere, badaude zenbait mugimendu eta agerpen interesgarri. Alde batetik, legealdi ezberdinetan zehar momentuko gobernuaren ildo ideologikoari lotutako medio edo talde berriak sortzen dira. Honen adibide ditugu La Razón egunkaria, Vocento taldea eta Cuatro eta La Sexta telebista kateak.

La Razón 1998an jaio zen gobernu popularraren gerizpean, ABCren zuzendari ohia zen Jose María Ansonen eskutik, egunkari horretatik kaleratu zutenean. Egunkariak ideologia kontserbakorra mantentzen du bere sorreratik. Vocento taldea 2001ean sortu zen, Aznaren bigarren legealdian beraz, El Correo eta Prensa Española taldeak elkartu zirenean (biak ala biak frankismoaren mapa komunikatiboan eroso aurkitzen ziren taldeak). Alderdi Popularrak gobernua lortzearekin batera, El Correo taldeak Telecinco kate pribatuaren akzioen zati bat erosi zuen, baina 2008an (gobernu sozialistaren garaian beraz) bere akzioen kopurua %5era jeistera behartua izan zen. 2004 urtean Punto Radio emisora sortu zuen, irratira salto eginez.

Cuatro kate pribatua 2005ean sortu zen Prisa taldearen eskutik. Canal+ek uzten zuen lekua bete zuen, gobernu sozialistaren baimenarekin betiere. 2006an hasi zen emititzen La Sexta katea. Honen sorrera, Público egunkariarenarekin batera, Zapateroren lehenengo legealdiaren testuinguruarekin lotu behar dugu. Prisa taldea Zapateroren gobernuarekin nahiko kritikoa izaten hasi zen zenbait gaietan (bereziki Kataluniako estatutuak Espainia osoko sozialistengan sortu zuen gaizkiegonaren ondorioz), Jose Bono edo Rodriguez Ibarra sozialistek ordezkatutako sektore kontserbakorretatik gertu. Zapateroren egitasmoak PSOE barneko korronte kritikoen aurrean babesteko sortu ziren azken bi medio hauek (Público eta La Sexta).

Bestalde, Aznaren legealdietan zehar enpresek komunikabideetan izandako akzioen mugimendu ugariak eman ziren, sarritan iskanbila politikoa sortuz. Honela, Antena 3 esaterako esku ezberdinetatik pasa da bere sorreratik. Bere akzioen gehiengoa Telefónicak erosi zion Zeta taldeari 1997an eta, sei urte beranduago, saldu egin zituen Planeta taldearen mesedetan. Honek eztabaida sortu zuen Espainiar sistema politikoan, askoren ustez Telefonicak telebista katea erosteak Aznarek bere lagun Juan Villalongaren bitartez kate pribatu hau kontrolatzea suposatzen zuelako eta, beste alde batetik, Telefonicak telebista digitalaren monopolioa lortzen zuelako Via Digital eta Canal Satelite Digital kontrolatuz. Bi telebista digitalen fusioa lortu ostean, telekomunikazio enpresak Antena 3en zituen akzioak Planeta taldeari saldu zizkion.


Ikus daitekeen bezala, telebista digitala komunikazioaren munduan egon den agerpen garrantzitsuenetakoa da. Alde batetik, Antena 3ek Via Digital proiektua sortu zuen, bestetik Sogecable taldeak Canal Satelite Digital abiarazi zuelarik. 2003an Sogecablek Via Digital barneratu zuen, Digital + telebista digital bakar gisa utziz. 2006 urteaz geroztik, Sogecable (eta ondorioz telebista digital osoa) Prisa taldearen esku dago, baina monopolio egoera hori gobernuak ezarritako zenbait baldintzen bidez mugatzen da.

Mapa komunikatiboa osatzen dute kable bidezko telebista digitalek, Vocento edo Prisa bezalako talde handiek dituzten telebista edo egunkari erregionalek (Localia, El Diario Vasco,…), Estatuko eta autonomi erkidegoetako komunikabide publikoek (EITB, TV3, TVE, Telemadrid…), eta azkenik lerro editorial abertzalea duten komunikabide pribatuek (Berria, Gara, Deia, Avui).

2008-12-12

KOMUNIKABIDEAK ESPAINIAR SISTEMA POLITIKOAN (III)

SISTEMA KOMUNIKATIBOA GONZALEZEN GOBERNU SOZIALISTETAN (1982 – 1996).

Felipe Gonzalezen gidaritzapean igarotako ia hamarkada t’erdi honek trantsizio garaitik jasotako hainbat prozesu egonkortu zituen: komunikabide publikoen desregulazioa, medio pribatuen kontzentrazioa eta bankuek talde komunikatibo handi sortu berri horietan egindako inbertsioa. Demokrazia gero eta egonkorragoa zen heinean, masa komunikazioak gero eta gutxiago betetzen zituen trantsizio garaian zituen funtzio ideologikoak, honek 80. hamarkada erdialdean frankismo garaiko prentsa ofizialista desagertzera kondenatu zuelarik.

Ziuraski 14 urte hauetan sistema informatiboak jasandako nobedade handiena telebista pribatuaren agerpena izan zen. Hazkunde ekonomikoak talde eta banku ugari komunikazioaren munduan interesa jartzera eraman zituen, eta gobernu sozialisten azken legegintzaldian (1993 - 1996) zenbait komunikazio taldek emandako kritika sakonek inoiz baino argiago utzi zuten interes politiko eta ekonomikoen arteko lotura.

Prentsa idatzia

80. Hamarkadak prentsa idatziaren egonkortzea suposatu zuen, 70. hamarkadan gertatutako hazkundearekin bukatuz. Berri nagusi gisa El Mundoren agerpena aipa daiteke. Diario 16eko zuzendari ohiak, alegia, Pedro J. Ramirezek 1989an sortua, bere egunkari ohiaren espazioa betetzeko saiakera arrakastasua egin zuen, kazetaritza agresiboagoa eta populistagoa erabiliz. Bere arrakastak hainbat esparru ideologikoetako PSOEren kritikoak jasotzean zetzan, gobernu sozialistaren hainbat eskandalo politiko salatzearen bidez.

Irratia

Irratiak ere 70.hamarkadan zehar garatutako eredua egonkortu zuen, estatu mailako emisora gutxi batzuek osatua, emisora horien lerro editorialak ideologikoki ezberdintzen zirelarik. Antena 3 irrati katearen sorrera izan zen albiste esanguratsuenetakoa, Godó taldea, Prensa Española, Europa Press eta Zeta inbertsore nagusitzat izanaz. 1984an Radio 80 barneratzean, Espainia mailako laugarren irrati entzunenean bihurtu zen RNE, SER eta COPEren atzetik. Irratiarekin batera, Antena 3 telebista katea izaten saiatu zen, baina gobernu sozialistak ez zuen telebista pribaturako lizentziarik banatu 80. hamarkada amaierara arte, telebista sektore atzerakoien esku geratzeko beldurra zuelako.

Irratiaren panorama osoa hain esku gutxitan geratzearen arrazoietako bat PRISA taldeak komunikabide honetan sartzeko egindako saiakera ustela izan zen, Radio El País-en eskutik. Honen ondorioz, PRISAk SER kate arrakastatsua erosi zuen 1985an, estatuko kate nagusia bereganatuz. Operazio hau gobernu sozialistak baimentzeak esames eta kritika ugari zabaldu zituen, bereziki Antena 3en eskutik, azken kate hau Alianza Popular-en ildo ideologikora lotu zelarik.

Antena 3 irratiaren ibilera 1992an bukatu zen, PRISAk berak akzioen gehiengoa erosi zuenean. Harrezkeroztik, Onda Cero irrati kateak betetzen du Antena 3ek utzitako esparru hori. Maila estataletik kanpo, autonomia erkidegoek irrati autonomiko publikoak sortu zituzten konpetentzia estatutarioak jaso bezain laster. Horrela jaio ziren Catalunya Radio, RTV Galicia edo Euskadi Irratia esaterako.

Telebista

Irratia eta prentsa idatziaren gainetik, esan daiteke telebistak ekarri zuela mapa informatiboaren aldaketa garrantzitsuena, 80. hamarkada hasieran telebista publikoen sorrerarekin eta hamarkada berdinaren amaieran telebista kate pribatuei emandako lehenengo lizentziekin.

Autonomia erkidegoak estatutu ezberdinen bidez egonkortzen ziren heinean, erkidego bakoitzak bere sistema komunikatiboa osatzen hasi zen. Logika politiko honi jarraituz jarri ziren martxan Euskal Telebista (ETB) eta TV3 kate kataluniarra lehenik, eredu hau beste erkidegoetara zabaltzen zen bitartean. Esan bezala, konpetentzia estatutario gisa jasotzen da sistema komunikatibo propioa edukitzeko aukera, Euskal Autonomi Estatutuaren 19. artikuluan ikus daitekeen bezala:


► 1. Euskal Herriari dagokio giza komunikabideei dagozkienetan Estatuko
oinarrizko arauen legeria aurrera eramatea, Konstituzioaren 20. artikuluan agintzen dena beti ere errespetatuko delarik.

► 2. Titulartasun estatala duten komunikabideei aplikatu behar zaien arautegi bereziari dagokionez, goiko parrafoan aipatu diren gaien bururapena Estatuarenakin koordinatuko da.

► 3. Artikulu honetako lehen parrafoan esaten den bezala, Euskal Herriak
erregula, sor eta atxiki ditzake bere telebista, irrati eta prentsa propioa, eta, oro har, bere helburuak lortzeko behar dituen giza komunikabide guztiak.


Telebista pribatuen agerpena talde ekonomiko ezberdinen presioa zela eta eman zen. 1988 urtera arte itxaron behar izan zuten kate pribatu hauek lizentziak eskuratu ahal izateko, urte honetan kaleratutako Telebista Pribatuen Legeak babes ekonomiko gogorra eukitzera behartzen baitzituen kateak. Hiru lizentzia banatu zituen gobernuak: lehena Antena 3entzat izan zen, ideologikoki eskuineko oposizioari lotutako katearentzat. Gobernuak ez zion lizentzia gogo onez eman, baino esparru ideologiko anitza sortzearren eta lizentzia eskatzen lehena izateagatik, gobernua behartua zegoen kate kontserbakorrari baimena ematera. Bigarren lizentzia Tele 5 kateari eman zion Gonzalezen gobernuak. Katea gobernu sozialistaren baitan sortu zen, ONCE, Anaya talde editoriala eta Silvio Berlusconi italiarra proiektu berean elkartuz. Hirugarren lizentzia izan zen eztabaida gehien sortu zuena; izan ere, hasiera batean Zeta taldearekin adostua zegoena, azken momentuan PRISA taldeari eman zitzaion Canal Plus martxan jarri zezan, beste behin gobernu sozialistaren eta talde honen arteko lotura begibistan utziz.

Telebistaren panoramaren eraldaketa honek influentzia zuzena izan zuen politikan, hauteskunde kanpainen aldaketa ekarri zuelako. 1993ko hauteskundeak izan ziren telebista pribatuen sorreratik lehenak, eta hauteskunde hauexetan egin ziren lehen aldiz telebista bidezko hautagaien arteko eztabaidak
.

2008-12-01

KOMUNIKABIDEAK ESPAINIAR SISTEMA POLITIKOAN (II)

SISTEMA KOMUNIKATIBOA TRANTSIZIO POLITIKOAREN URTEETAN (1976 – 1982).

Espainiako sistema komunikatiboan trantsizio garaian izandako aldaketak testuinguru baten baitan kokatu behar dira; batetik, Suarez gobernuko presidentearen Erreforma Politikorako Legeak beste hainbat lege erreformista ekarri zituen, horien artean 1.4.1977ko Errege Dekretu Legegilea, zeinek iritzi eta prentsa askatasunak zabaltzen zituen, sistema komunikatibo frankista desegite bidean utziz. Bestetik eta ildo beretik jarraituz, estatuaren monopolio informatiboa desagertu egiten da, medio pribatuei bidea irekiz. Azkenik, honi guztiari 1973 urtean munduak bizi zuen krisi ekonomiko egoera gehitu behar zaio.

Carlos Barrerak “Los medios de comunicación: prensa, radio, televisión” liburuan azaltzen duen bezala, Espainiako komunikazio sistemaren eraldaketak lau ezaugarri nagusi ditu:

1. 1966ko Fraga Legearekin bizitako sasi – adierazpen askatasunaren esperientzia. Nahiz eta ustezko adierazpen askatasun hau testuinguru errepresibo batean sartu behar den, Barrerak uste du lege honek sortu zuen medio ugaritasunak nolabaiteko adierazpen askatasuna izatearen esperientzia sortu zuela.
2. Enpresa informatiboak egoera demokratiko berrira moldatu ziren. Nahiz eta urte haietako medio eta kazetari ugari diktaduran zehar eroso asko bizi, egoera berrira moldatzea erabaki zuten, sistemaren eraldaketa ahalbidetuz.
3. Egunkari sortu berriek kolokan jarri zituzten argitalpen tradizionalak. Trantsizioaren lehen urteetan jaio ziren El País edota El Periódico de Cataluña bezalako egunkariak, diktaduratik zetozen ABC eta La Vanguardia bezalako egunari tradizional handiak krisian jarri zituztelarik.
4. Azkenik, eraldaketa hau legalki Konstituzio Espainiarrean arautzen da, 20. artikuloan* jasotzen den adierazpen askatasunarekin. Maila politikoarekin jarraituz, komunikazioaren merkatuaren desregulazio prozesuak zer ikusia izan zuen eraldaketa bide honetan.

Honek guztiak ondorio zuzenak izan zituen diktadura osteko urteetan sortutako mapa komunikatiboan, bai prentsa idatzian, bai irratian baita telebista munduan ere.


*K. E. 20. artikulua:

► 1. Se reconocen y protegen los derechos:
§ A expresar y difundir libremente los pensamientos, ideas y opiniones mediante la palabra, el escrito o cualquier otro medio de reproducción.
§ (…)
§ A comunicar o recibir libremente información veraz por cualquier medio de difusión. La Ley regulará el derecho a la cláusula de conciencia y al secreto profesional en el ejercicio de estas libertades.

► 2. El ejercicio de estos derechos no puede restringirse mediante ningún tipo de censura previa.

► 3. La Ley regulará la organización y el control parlamentario de los medios de comunicación social dependientes del Estado o de cualquier ente público y garantizará el acceso a dichos medios de los grupos sociales y políticos significativos, respetando el pluralismo de la sociedad y de las diversas lenguas de España.

► 5. Solo podrá acordarse el secuestro de publicaciones, grabaciones y otros medios de información en virtud de resolución judicial.


Prentsa idatzia

Aurrerago aipatutako 1977ko Errege Dekretu Legegileak zentsuraren amaiera ekarri zuen, mapa editorialaren iraultza ekarriz. Dena den, iraultza horren hasiera diktadorearen heriotzan kokatu dezakegu, 1975eko azaroaren eta 1977ko ekainaren artean 1.112 publikazio berri argitaratu baitziren. Testuinguru honetan, talde multimedia ezberdinak sortu ziren (Grupo 16, Zeta, Prisa), prentsa tradizionalaren beherakada ekarriko zutenak. Talde hauetan sortzen dira Diario 16, El Periódico de Cataluña eta El País bezalako egunariak, hurrenez hurren.

El País 1976 urtean sortu zen Manuel Fragatik (AP) Ramón Tamameseraino (PCE) zioan fundatzaile talde heterogeneo baten babespean. Egunkari progresista eta Europazale gisa jaio zen, frankismoaren talde erlijioso eta ideologikoekin loturarik ez zuena; ia bere sorreratik PSOEren ildo ideologikora lotu izan da. Diario 16 ere urte berean izan zen sortua, irakurle progresistei zuzendua. Hasierako arrakasta 80.hamarkada erdialderaino mantendu zuen, Pedro J. Ramirezek El mundo egunkaria argitaratu zuen arte. Egunkari berri honek Diario 16en antzeko eremua betetzen zuen eta gobernu sozialisten kritiko sutsu bihurtu zen, Grupo 16eko egunkaria krisi sakon batera eramanaz.
Mapa editorialaren iraultzak lerro editorial abertzaledun medioen sorrerarekin jarraitu zuen, 76-77ko boom mediatiko horretan Avui, Egin eta Deia bezalako egunariak ere sortu baitziren. Lehena, II. Errepublika garaitik katalunieraz argitaratzen zen lehen egunkaria izan zen, gizarte kataluniarraren hainbat sektoreren finantziaziopean. Hasierako arrakastak behera egin zuen urteak igarotzen ziren heinean. Egin Avuiren finantziazio estrategia berarekin jaio zen 1977an. Correo taldearen egunkarien eta Deia egunkari abertzale moderatu sortu berriaren alternatiba gisa jaio zen eta, sortu zenetik Entzutegi Nazionalak itxi zuen arte, ezker abertzaleari lotua egon da ideologikoki.

Aurreko bi faktore hauek hirugarren baten sorrera suposatu zuten, Mugimenduaren prentsaren desagerpena alegia. Medio ezberdinak ixten joan ziren, 1984an azken 22 egunkariak subastan saldu ziren arte.

Irratia

Irratia izan zen entzule hazkunde gehien izan zuen komunikabidea. 1977an RNE eta RCE (Mugimenduaren irrati ezberdinak batzen zituen erakundea) RTVE ente publikoan elkartu ziren, baina irratiaren eraldaketa nagusia irrati pribatuen hazkundearen eskutik iritsi zen. 1979an UCDren gobernuak 300 lizentzia berri banatu zituen, gehienak jadanik emisorak zituzten kate pribatuentzat (SER, Rato, COPE) eta bi kate berriei: Antena 3 Radio eta Radio 80. 1982an hasi zen emititzen Antena 3 irratia eta, bi urte beranduago, Radio 80 barneratu zuen.

Telebista

Telebista publikoa borroka politikorako tresna bilakatu zen. Adolfo Suarezen gobernuak kate publikoa erabili zuen bere mandatuaren lehenengo urteetan bunker frankistaren eta oposizio demokratikoaren aurrean bere proiektu erreformista legitimatzeko. Erabilera hori 1977 eta 1979ko hauteskundeetan zehar luzatu zen. Telebistak, propaganda tresna izateaz aparte, birsozializazio politikorako baliabide izan ziren. Sozializazio politikorako aparatu tradizionalak ez ziren egoera berrira ohitzen, beraz telebistak bete zuen eginkizun hori. Telebista pribaturik ez egoteak kate publikoak eginkizun hortaz arduratzea suposatu zuen. Esan bezala, oraindik ez zitzaien kate pribatuei lizentziarik eman nahiz eta eztabaida zabaldu, eta ez zitzaien 80.hamarkada amaierara arte eman.

Beraz, UCDren gobernuek irrati eta telebista publiko unifikatuak, 2 irrati emisora pribatu berri eta prentsa pribatuaren zabalera ideologikoa (abertzaletasunera zein progresismora) uzten digute, merkatu informatiboa desregulatu eta kapital pribatuaren (nazional zein nazioartekoaren) esku gelditzen den bitartean.

2008-11-27

KOMUNIKABIDEAK ESPAINIAR SISTEMA POLITIKOAN (I)

SARRERA


Komunikabideak, parlamentuarekin batera, XIX. mendean demokrazia liberalak legitimatzeko erabilitako “Iritzi erregimen” kontzeptuaren zutabe dira, gizartearen iritziaren isla eta sortzaile dira aldi berean, egunerokotasun politikoan garrantzia bizikoa beraz. Espainia ez da honen salbuespen izan, baina bere sistema politikoaren berezitasunekin nahastu izan da fenomeno hau. Diktadura osteko egoera politikoa eta nazioarteko komunikazioaren garapena nahastu ziren Estatuan, egoera komunikatibo berezia sortuz.

Azken hiru hamarkadetan hiru izan dira bereziki Espainiako mapa komunikatiboak jasan duen eraldaketaren arrazoiak: lehena, diktaduraren amaierak suposatutako trantsizio politikoa eta honek ekarritako prentsa askatasuna; bigarrena, prentsa askatasun horrek informazioaren munduan kapital nazional eta internazionalaren sarrera ahalbidetzea eta, azkenik, komunikabideak kapital pribatuen menpe geratzean, honek ekarritako kontzentrazioa, medioak enpresa gutxi batzuen esku geratu baitziren.

Azkenik, azaldu beharra dago diktadura frankistaren hastapenera jo behar dugula gaur egungo egoera informatiboa ulertu nahi badugu. Horrela azaldu daiteke 40 urteko iritzi askatasun falta, eta diktadorearen heriotzaren ostean emandako iraultza komunikatiboa, bai Espainia mailan eta baita Euskal Herri mailan ere.

Dena den, lan honen bitartez ez da soilik komunikabideen garapena momentu historiko ezberdinetan ikusiko; sistema politiko espainiarrak, gobernu ezberdinetan zehar, medioek politikan izandako influentzia eta sistema komunikatiboarekin egindako erabilera ere ikusiko da, aldeko iritziak sustatzeko asmoz eta, azken finean, sistema eta politika batzuk legitimatzeko asmoz. Horretarako, prozedura ezberdinak erabili izan dira, bai sistema autoritarioan (zentsura) baita demokrazian ere (gobernuaren esku geratzen den lizentzia banaketa).

Euskal sistema komunikatiboa, espainiar sistema politikoaren barne egotearen ondorioz, azken honen bilakaera historikoaren menpe egon da. Gauzak honela, euskal mapa komunikatiboa frankismoak ontzat hartutako prentsa erlijiosoak edota ez abertzaleak eta trantsizioak ekarritako prentsa askatasunaren baitan sortutako medioek (publikoak, Autonomi Estatutuan jasotako konpetentzien bitartez, zein pribatuak) osatzen dute.

2008-09-05

Borroka

Hasieran, maite den lurraren alde borrokatzen da.
Hurrena, borrokatzen den lurra maite egiten da.
Azkenik, borroka bera da maiteen.


Felipe Juaristi

2008-06-18

El mundo

"Un hombre del pueblo de Neguá, en la costa de Colombia, pudo subir al alto cielo.


A la vuelta, contó. Dijo que había contemplado, desde allá arriba, la vida humana. Y dijo que somos un mar de fueguitos.


- El mundo es eso -reveló-. Un montón de gente, un mar de fueguitos.


Cada persona brilla con luz propia entre todas las demás. No hay dos fuegos iguales. Hay fuegos grandes y fuegos chicos y fuegos de todos los colores. Hay gente de fuego sereno, que ni se entera del viento, y gente de fuego loco, que llena el aire de chispas. Algunos fuegos, fuegos bobos, no alumbran ni queman; pero otros arden la vida con tantas ganas que no se puede mirarlos sin parpadear, y quien se acerca, se enciende."



El Libro de los Abrazos, Eduardo Galeano. Siglo XXI, 1989.

2008-05-28

Viaje al centro (y sus peligros)

Una jaula de grillos. En eso parece que se ha convertido el partido popular en los últimos dos meses, y así parece que seguirá hasta que se celebre el XVI. congreso popular. El indiscutible líder de hace tres meses, el elegido por el guía espiritual del partido, es ahora el discutido por todos, el problema en lugar de la solución.


Cuando Aguirre salió a la palestra como alternativa oficiosa – a día de hoy sigue sin ser oficial – a Mariano Rajoy, el debate sucesorio en la dirección del partido parecía algo personal, un quítate tú para ponerme yo, un debate a primera vista carente de reflexión ideológica. Más que ideológica, la reflexión parece haber sido estratégica, pero desde luego los movimientos de estas últimas semanas han provocado que florezcan las dos alas del partido: por un lado, la que definen sus estatutos, es decir el centro reformista; por otro lado, la ultraderecha, nunca oficial pero siempre presente.


Mariano Rajoy heredó hace ocho años un equipo acomodado en la política del todo vale, protegido hasta entonces por una mayoría absoluta. Todo valía frente a los nacionalismos porque, a diferencia de 1996, ya no hacía falta su apoyo para gobernar. Así creó el PP la imagen antipática que hoy tiene y que le impediría pactar con cualquier partido minoritario. El fracaso de 2004 se explicó con la teoría conspiratoria del 11 – M, el legado de Aznar no se puso en duda y los partidarios de la política marrullera pudieron seguir ejerciendo a sus anchas.


En 2008 ya no había conspiraciones de por medio, y la segunda derrota popular hubo que asumirla, a diferencia de cuatro años atrás, de puertas para adentro. Rajoy debió dar con la fórmula secreta – le ha costado años, o dos derrotas hacen pensar mejor que una – de que su partido crea, además de simpatías, muchas antipatías. Que muchos de los votos recibidos por los socialistas son votos contrarios al PP, y que ese odio creado hacia su partido tiene su origen en los años en que los nacionalismos periféricos eran criminales per se. Tarde, pero lo ha visto. De ahí que la ya famosa ponencia política quiera limar asperezas con los nacionalismos, porque sin ellos, volver a gobernar sería soñar con la mayoría absoluta. En esta lectura centrista de Rajoy se sitúan sus últimos movimientos (Acebes y Zaplana desaparecen de la escena política, Gallardón tendrá algún cargo de importancia en la dirección etc.), y en respuesta a esta lectura se entiende la hornada de críticos que le han salido al gallego. Alianza Popular se fundó como una federación de pequeños partidos conservadores con dirigentes franquistas y, a pesar de su refundación como Partido Popular en 1989, esas bases conservadoras están muy presentes. Ante un posible giro al centro, los mecanismos más integristas se han puesto en marcha y no permitirán a Rajoy el mínimo movimiento, no a cualquier precio.



Como escribe Elvira Lindo en su columna de El País (El Perdedor, 28/05/08), el mayor problema del todavía líder popular es quizá, por encima de su poco carisma o de su giro centrista, que ha perdido. Que Dios le pille confesado.

2008-05-13

Elkarrizketa sakonaren gidoia

Elkarrizketa Eusko Alkartasunako Bizkaia mailako komunikazio arduraduna den Israel Brull-i egin nion EAk Bilbon duen egoitzan. Mila esker elkarrizketa egitea onartzeagatik eta elkarrizketa aurretik, bitartean eta ondoren agertutako jarreragatik. Hau izan zen elkarrizketaren gidoia:

BEROKETA GALDERAK: (10 min)

1. Elkarrizketatuari buruzko sarrera bat: kargua, biografia apur bat, ibilbide politikoa, …


MUINA: (55min)

2. Hauteskunde kanpaina orokorrean: (15 min)
- nola egin den, nori zuzendua, zergatik, …
- Estatu eta autonomia mailan alderdien arteko kanpainaren iritzia

3. Programa elektorala: (20 min)
- puntu ezberdinak komentatu, lehentasunen ezarpena, zergatiak…

4. Hauteskundeen aurreikuspena eta emaitzen irakurketa. (10 min)

5. PNV – EA koalizioa. Mesedegarria ala kaltegarria? Iragana ala etorkizuna? (10 min)

AMAIERA: (15 min)

6. Etorkizunaren aurreikuspena erkidegoan eta estatuan:
- Ibarretxe Planaren ibilbidea

-
hauteskunde autonomikoen prestakuntza

2008-04-29

36. EUSKO SOZIOMETROA


36. soziometroa

Eusko Jaurlaritzak kaleratutako 36. soziometroan agertutakoak espero genitzakeen datuak konfirmatu dizkigu. 2008ª ezagun da krisi ekonomikoaren urtea izango dela, eta gizartearen kezka hori dela erakusten digu soziometroak. Etxebizitza eta lan merkatua (biak arazo ekonomikoari lotuak) dira gizartean kezka gehien sortzen dituzten arazoak, terrorismoa hirugarren plano batean utziz. Soilik Alderdi Popularretik gertu dauden hiritarrek ematen diote garrantzia gehien terrorismoari, etxebizitza eta lanaren gainetik.


Beste alde batetik, erkidegoaren azken lau urteotako egoeraren irakurketa esanguratsua izan daiteke. Lehenik eta behin, arreta deitzekoa da erantzun errepikatuena (% 41) inkestatuei eman ez zitzaien erantzun posible bat izatea, benetan EAEko egoerak berdin jarraitzen duenaren seinale. Bestetik, Zapateroren lehenengo legegintzaldiaren ondoren, erkidegoko polo ideologikoak dira egoerak hobetu duenaren aukera gutxien babesten dutenak. EAEren eta Estatuaren egoera demokraziaren funtzionamenduan islatzen bada, hor argi eta garbi gelditzen da gehiengo absolutua ez dagoela egoerarekin pozik, ez erkidegoan ezta Estatuan ere. PSEtik gertu dagoen jendeak ezik, beste alderdi guztietako jarraitzaileek uste dute demokraziaren funtzionamendua txarra dela erkidegoan, datu honek estatuan duen isla PPk soilik aldatuz.


Politikarientzat kezkagarria izan beharko lukeen beste datu bat gizarteak politikaz duen interesa da: % 72ak ez du interesik edo oso interes gutxi du politikan, soziometroaren hasieran ematen zaigun gizartearen arazoen inguruko datua konfirmatuz.


Hauteskunde prozesuei begiratuz, soziometroan argi geratzen da beranduago hauteskundeetan emandako emaitza: PSEk goranzko bidean jarraitzen du Madrileko gobernua lortu zuenetik. Dena den, EAJ da oraindik alderdi babestuena erkidegoan, eta lehendakaria politikari baloratuena. Azken hilabeteetan EAJko bi sektore historikoen borroka azaleratu egin da, autonomismoa eta autodeterminazioaren arteko eztabaida azaleratuz. Talka ideologiko hori argi ikusten da EAJko jarraitzaileek inkestan independentziaren inguruan duten jarreran, eta euren proiektuaren definizio falta horrek sortzen die hainbeste kalte elektoral jeltzaleei.

Hierarkizazio eta termometro adibideak:

Hierarkizazioa.

Hauteskunde mota ezberdinen artean (hau da, orokorrak, autonomikoak, udaletakoak eta Europakoak), zeintzuk dira, zuretzat, garrantzitsuenak? (71.or)

Termometroa.

Eta zu oso pozik, nahikoa pozik, ez oso pozik ala ez zaude batere pozik giza eskubideek Euskadin duten errespetuarekin? Eta Espainiako Estatuan dutenarekin? (25.or)

DROGEI BURUZKO EZTABAIDA TALDEA

Apirilaren 22ko goizeko 9etan ospatu zen Gizarte eta Komunikazio Zientzietako fakultatean drogei buruzko eztabaida. Partehartzaileak lau izan ziren: Aitor (Bilboko Gotzaina), Iraitz (Marihuanaren aldeko taldeko kidea), Asier (Drogen Aldeko Elkarteko kidea) eta Xabi, drogazale baten amaren paperean. Ikerrek moderatu zuen eztabaida, nahikoa era eraginkorrean. Eztabaida interesgarria izan zen, baina ez zuen ondorio garbirik ateratzeko balio, eztabaida bi iritzi kontrajarrien artekoa izan baitzen. Gotzaina eta ama drogen aurkakoak alde batetik, drogen aldeko elkarteetako kideak bestetik. Erdibidean ez genuen gizarte langilerik, psikologorik edo beste gremiorik aurkitu, ez genuen drogen inguruko informaziorik aurkitu. Informazio faltaz gain, eztabaida betiko topikoetan erori zen, droga gazteekin eta aisiarekin nahastuz, eta beste kontsumo mota batzuk baztertuz.

Hausnarketak:

Lehenago aipatu bezala, bi poloen arteko eztabaida izan zen. Bilboko gotzainaren papera betetzen zuen Aitor drogen kontra zegoen erabat, bekatua delako eta gizartea zein naturaren kontrakoak direlako. Bere ustetan, drogak legez kanpo utzi beharko lirateke, legeen gogortzearen bidez. Bide polizialetik bukatu behar omen da drogarekin bere ustez. Aitorrek ondo bete zuen apaiz atzerakoiaren papera, baina ez da ziurra berak egindako interpretazioa elizak drogen inguruan duen iritziarekin bat datorren. Bere iritziaren ildo beretik Xabik interpretatutako drogazale baten ama zegoen, drogen ilegaltasunaren aldekoa hau ere. Gizarteari kalte besterik egiten ez dion zerbait da droga eta, ondorioz, hauek desagertu egin behar dira, inola ere kontsumoa bultzatu. Albizuk ongi bete zuen ama biktimaren papera.

Lehenengo bien aurrean, Iraitz eta Asier drogen aldeko elkarteetako kideak zeuden. Lehena, marihuanan oinarritutako elkartearen kidea, ez zen drogaren legaltasunari buruz aritu, drogen normaltasunari buruz baizik. Bere iritziz, drogak kutsu soziala du, beraz legaltasuna eskatu ordez, gizarteak drogak normalizatu behar dituela defendatzen du. Drogazaleek gizartean duten irudia aldatu behar da. Norberak kontrolatutako kontsumoa babesten du, bere aburuz drogek ez gaituztelako kaltetzen, guk, kontsumo arduradun baten bidez, uzten ez badiegu. Momentu honetan, faltan bota zen eztabaidan psikologo papera bete lezakeen norbait, drogek dakarten menpekotasunari buruz hitz egiteko. Asier, bestetik, drogen legeztatzearen aldekoa da, ilegaltasunak mafiak soilik aberasten dituelako. Kaltegarriak izan ez daitezen, kontsumo arduradun bat sustatzearen aldekoa da, eta bere taldea informazio lanetan aritzen da.

2008-04-15

77 URTE BERANDUAGO

Espainiako bigarren errepublikak 77 urte beteko lituzke gaur egun indarrean egongo balitz. Urtebetetzearen ordez, ospakizun eta artikuloren bat besterik ezin dugu aurkitu. Artikulo horietako bat El País egunkarian aurkitu dezakegu Felix Santos kazetariaren eskutik.


Memoria Historikoaren Legeak eztabaida sortu du gizartean azken hilabeteetan, baina ez nahikoa sakona. Galtzaileen memoria berreskuratu nahi da, baina ez da inola ere zegoen sistema politiko lejitimoaren desagerpenaz eztabaidatzen. Ez da Franco diktadoreak aukeratutako estatu buruaren lejitimotasuna zalantzan jartzen. Espainiako trantsizio politikoko alderdiak arduratu ziren eztabaida posible hori lurperatzen. Demokraziarako bidea ez zuen oposizioak ireki, erregimen zaharretik zetozenak baizik, lehenago oposizioak zenbait eztabaidagai ahaztuko zituela ziurtatuz. Gaur egun demokraziatzat dugunera egin zen trantsizioa, lejitimotasunerako trantsizioa egin beharrean.

El Paíseko zutabearen inguruan, argi eduki beharko genuke zein den bere mezua. Azken hilabeteetan hartutako norabideari jarraituz, artikulo honek PRISAren ildo ideologikoari ongi eusten dio. Santosek garai hartako errepublikaren defentsa egiten du, betidanik jaso izan dituen kritiken aurka. Demokratizazio saiakera, hezkuntzaren hedapena,…bigarren errepublikaren helburu eta lorpenak zerrendatzen ditu, garai hura defendatuz. Hala ere, artikuloan aurrera eginez aurkitu dezakegu esan nahi duenaren muina. “El nunca más a las dos Españas confrontadas (…) fundamenta nuestra constitución”. Bi Espainia ezberdinen eztabaida ez da jadanik errepublikaren inguruko eztabaida, Espainia ulertzeko bi era kontrajarrien eztabaida baizik. Espainia ulertzeko modua ez zen II. errepublika garaian asmatu, eta ez du konstituzioak argituko, bi ideia hauek ez datozelako bat. Ondorioz, artikuloaren bitartez bilatzen dena Espainiako bi alderdi nagusien arteko akordioa da, trantsizioan emandako elkar ulertzea errepikatzea, errepublika eta monarkiaren arteko eztabaida, beste bein, beste baterako utziz.

2008-04-13

2008-04-08

Hierarkizazioa, pareoa, termometroa eta polaritate perfila

  1. HIERARKIZAZIOA
    1. Ordenatu larrienetik hasita munduak bizi dituen arazoak. Larrienari bat zenbakiarekin hasita.
  • Aldaketa klimatikoa
  • Terrorismoa
  • Gerrak
  • Ezberdintasun ekonomikoak
  • AEB-n hegemonia
  • Fundamentalismo erlijiosoa
  1. PAREOA

B. Aurkezten zaizkizun bi aukeren artean aukera ezazu larriena iruditzen zaizuna.

  • Aldaketa klimatikoa – Terrorismoa
  • Aldaketa klimatikoa – Gerrak
  • Aldaketa klimatikoa – Ezberdintasun ekonomikoak
  • Aldaketa klimatikoa – AEB-n hegemonia
  • Aldaketa klimatikoa – Fundamentalismo erlijiosoa
  • Terrorismoa – Gerrak
  • Terrorismoa – Desberdintasun ekonomikoak
  • Terrorismoa – AEB-n hegemonia
  • Terrorismoa – Fundamentalismo erlijiosoa
  • Gerrak – Ezberdintasun ekonomikoak
  • Gerrak – AEB-n hegemonia
  • Gerrak – Fundamentalismo erlijiosoa
  • Ezberdintasun ekonomikoak – AEB-n hegemonia
  • Ezberdintasun ekonomikoak - Fundamentalismo erlijiosoa
  • AEB-n hegemonia – Fundamentalismo erlijiosoa
  1. TERMOMETROA

C. Zer garrantzia ematen diozu aldaketa klimatikoari?

  • Oso handia
  • Handia
  • Ertaina
  • Txikia
  • Oso txikia
  • Ed/Ee

D. Zer garrantzia ematen diozu terrorismoari?

  • Oso handia
  • Handia
  • Ertaina
  • Txikia
  • Oso txikia
  • Ed/Ee

E. Zer garrantzia ematen diozu gerrei?

  • Oso handia
  • Handia
  • Ertaina
  • Txikia
  • Oso txikia
  • Ed/Ee

F. Zer garrantzia ematen diozu ezberdintasun ekonomikoei?

  • Oso handia
  • Handia
  • Ertaina
  • Txikia
  • Oso txikia
  • Ed/Ee

G. Zer garrantzia ematen diozu AEB-n hegemoniari?

  • Oso handia
  • Handia
  • Ertaina
  • Txikia
  • Oso txikia
  • Ed/Ee

H. Zer garrantzia ematen diozu fundamentalismo erlijiosoari?

  • Oso handia
  • Handia
  • Ertaina
  • Txikia
  • Oso txikia
  • Ed/Ee
  1. POLARITATE PERFILA

I. Polizia ezberdinen balorazioa egin:

Ertzaintza

Proiektatzen duten itxura

Txarra




Ona

Ematen duten segurtasuna

Txikia




Handia

Bortizkeria

Txikia




Handia

Politizatuta dagoen pertzepzioa

Txikia




Handia

Guardia Zibila

Proiektatzen duten itxura

Txarra




Ona

Ematen duten segurtasuna

Txikia




Handia

Bortizkeria

Txikia




Handia

Politizatuta dagoen pertzepzioa

Txikia




Handia

Polizia Nazionala


Proiektatzen duten itxura

Txarra




Ona

Ematen duten segurtasuna

Txikia




Handia

Bortizkeria

Txikia




Handia

Politizatuta dagoen pertzepzioa

Txikia




Handia


1* Arazo bat dagoenean seguru sentitzen zara?

2* Poliziek erabiltzen duten indarra egokia da?

Enpirismoa vs Normatibismoa

1.- Enpirikoki aztertu daitezke Politika eta Administrazio Zientziak?

Bai. Politika eta Administrazio Zientziak enpirikoki aztertzeak errealitateari buruz deskribapen objetibo bat egitea esan nahi du, eta kasu honetan egin daiteke. Hala ere, azterketa hobea izango litzateke analisi enpirikoari analisi normatiboa gehitzen badiogu. Bateratze honekin jakintza maila handitu eta errealitate politikoa hobeto ulertzeko aukera emango da.

2.- Testuak planteazten duen jarrera edo adibideei kritika positibo edo negatiborik?

Gure ustetan, positibotzat hartzen dugu errealitate politikoa azaltzerako orduan, deskripzio soil batetan ez geratzea, hau da enpirikotasunean, errealitate guztiek balorazio subjetibo bat behar dutelako. Bigarrenez, testuak aditzera ematen duen adibide batek politika fiskalari buruz hitz egiten du. Bertan esaten da zergek behera egitean laguntza sozialak behera egiten dutela eta hori ez da egia. Zerbitzu sozialak mantendu daitezke, beste gastu batzuk murrizten diren einean, gastu militarra esaterako.

3.- Enpirismo eta normatibismoaren arteko harremanak, posizionatzerik edo hausnarketarik?

Ikerketa prozesuaren hasieran analisi enpirikoa nagusitzen da, hipotesi eta abarrak, eta ondoren analisi normatibora pasatzen gara, ondorio eta txostenak, alegia. Giza zientzietan behinik behin, azterketa enpirikoak konponente normatiboak behar ditu, aztertutakoak hausnarketa bat sortu dezan. Bestetik, azterketa normatiboak ere enpirismoa beharrezkoa du, iritzi soila izan ez dadin eta ondo arrazoitua egon dadin.

4.- Enpirismo edota normatibismoak lekua duten ikerketa gaietan pentsatu.

Analisi enpirikoa egoera baten deskribapena egiteko aproposa izan daiteke, errealitatea azaltzea helburu duena. Kokapen objetiboa izango zen, balorazioetan erori gabe. Honen adibide izan daiteke auzo batetan dagoen biolentzia deskribatzea.

Analisi normatiboari ez zaio behaketa eta deskripzioa soilik axola, beste esparru subjetibo batetan sartzen delarik. Honen adibide litzateke auzo batetako biolentziaren zergatiak bilatu ikuspuntu ezberdinak baloratuz, jende txiro eta kanpokoen paperean jarriaz.

5.- Enprismoa beti da posible? Nola da posible enpirismoa Politika eta Administrazio zientzietan?

Posible da, baina egoera batzuetan ez da erraza izaten objetibotasuna mantendu eta balorazioetan ez erortzea. Arazo politiko bat planteatzean, konponbide zuzenak izaten dira. Baina askotan, bakoitzak dituen pentsaera eta ideiak erabiltzen ditugu soluzio honenak bailiran. Beraz, normatibotasunera erortzen gara konturatu gabe.

2008ko hauteskunde orokorrak

Emaitzak

Bazirudien ez zuela inoiz iritsi behar, ekaitz honek ez zuela inoiz pasa behar, baina iritsi eta pasa da. Hauteskundeak pasa dira, eta emaitzak utzi ditu. Askoren onerako, beste askoren kalterako.


Datuei begiratuz, PSOEk irabazi ditu hauteskunde orokorrak, eserleku gehien jaso dituelako eta duela lau urte baino babes handiagoa jaso duelako. PPk, beraz, galdu egin du, nahiz eta eserleku gehiago lortu. Polarizazioa da modan dagoen hitza, PP eta PSOEren bipartidismoak IU eta alderdi abertzale gehienak kaltetu dituelako. Emaitza hauek norberak (eta alderdi bakoitzak) bere erara interpretatzen ditu, hona hemen nere proposamena.

Alderdi Sozialistak hauteskundeak irabazi dituela argi dago, baina oraindik ere, Alderdi Popularra da espainiar sistema politikoaren ardatza. Bere aldekoak dira jasotzen dituen bozkak, eta bere aurkakoak espainiar sozialista izan gabe PSOEra doazen bozkak. Nahiz eta hauteskunde sistema honekin popularrek hauteskundeak galdu, bere mezuak gora egin du Espainia mailan, eta hauteskundeak irabazi ez baditu, espainiar ezker eta alderdi abertzaleetatik PSOEri eman zaion babesagatik izan da gehienbat.

PSOEk gaizki egingo luke jasotako babes guztia propiotzat joz gero, eta popularrek mesede egingo liokete euren alderdiari botoak eskuratzeaz baino haien inguruan dagoen gorrotoa sahiesteaz kezkatuko balira. Badirudi hortan ari direla eta eskuin muturra ezkutatzen hasiak direla (ezkutatu, ez kanporatu). IUk ere hasi ditu barne mugimenduak emaitza penagarri hauen ostean, eta ikusi beharko da PCEk alderdian lortzen duen boterea. Alderdi abertzaleek ere, guztiek, hausnarketa sakona behar dute emaitza hauen ostean. PNV norabidea galduta dabil aspaldi, eta proiektu politiko argirik ez edukitzeak min asko eragiten jarraituko dio horrela jarraituz gero. ERCrena izan da galera handienetako bat, eta hor ere hasi dira mugimenduak. Kritika asko jaso ditu azken urtean PSCrekin hiruko gobernua berritu eta proiektu independentista alde batera uzteagatik. Esquerrak ere bere proiektua birdefinitu beharko du, alderdi abertzale gehienek egiten duten akatsa ez badu errepikatu nahi: zer dator lehenago, ezkerra ala abertzaletasuna?

PPk aspaldi bereganatu zituen eskuineko indarrak, eta prozesu hegemoniko horretan sartu da PSOE. Ea zer eskeini dezaketen alderdi periferkoek, polarizazio honen aurrean euren bidea egiteko.

2008-03-29

Galderen Geografia


Bertan jaio naizen arren,
Ez dut ezagutzen nire herria.
Nire hizkuntza bera duen arren,
Ez dut ulertzen nire herria.
Horixe da nire aberria,
Poliki-poliki hiltzen nauena,
Beti itzultzen naizen atzerria,
Gaixo bat bere minera bezala.

©Juaristi, Felipe. Galderen geografia, Alberdania, Irun, 1997